การจัดการซัพพลายเชน (Supply Chain Management) มีเป้าหมายสำคัญ คือ การตอบสนองความต้องการลูกค้าให้ได้อย่างดีและมีประสิทธิภาพ ซึ่งความต้องการของลูกค้านั้นไม่เคยคงที่ เปลี่ยนแปลงอยู่เสมออย่างรวดเร็ว ดังนั้นสิ่งสำคัญ พื้นฐานของการจัดการซัพพลายเชนก็คือ ตามให้ทันความต้องการของลูกค้าที่เปลี่ยนแปลงไป ซึ่ง 6 ลักษณะสำคัญ ต่อไปนี้ คือ สิ่งที่กิจการต้องเฝ้าสังเกตและติดตาม เพื่อดูว่าลูกค้าของเรามีการปรับเปลี่ยนไปแล้วอย่างไร คือ :
- จำนวนสินค้าที่ต้องการซื้อในแต่ละครั้ง : การเปลี่ยนแปลงจำนวนหรือปริมาณการสั่งซื้อสินค้าส่งผลถึง ความเหมาะสมของผลิตภัณฑ์ที่ต้องย้อนกลับไปจนถึงการออกแบบ เพื่อตอบสนองความต้องการลูกค้าที่เปลี่ยนไป เราต้องออกแบบขนาดของสินค้า หรือ lot size ให้เหมาะสมกับความต้องการลูกค้า
- ความรวดเร็วในการตอบสนองที่ลูกค้ายอมรับได้ ระดับการยอมรับในเรื่องของการรอคอยสินค้าเปลี่ยนไปแล้วหรือยังสำหรับลูกค้าแต่ละประเภท เช่น เคยรับได้ที่ 3 วัน แต่ตอนนี้ต้องเป็นภายใน 1 วัน
- ความหลากหลายของสินค้า ลูกค้าอยากได้สินค้าที่มีความเฉพาะเจาะจงหรือว่ามีความต้องการที่หลากหลายของสินค้าเพื่อให้เหมาะกับลูกค้าแต่ละคนที่มีความแตกต่างกัน
- ระดับความพร้อมของการบริการที่ต้องการ ลูกค้าคาดหวังว่าจะได้รับสินค้าพร้อมกันทั้งหมดในครั้งเดียวและจัดส่งทันทีหรือ เลือกที่จะทยอยรับสินค้าเป็นรอบ
- ระดับราคาของสินค้า ลูกค้ายินดีจ่ายเท่าไหร่? ลูกค้าที่ต้องการสินค้าด่วน สินค้าพิเศษ มักยอมจ่ายเงินเพิ่มเพื่อความสะดวกสบายหรือบริการระดับสูงขึ้น ในขณะที่ลูกค้าปกติยังคงให้ความสำคัญกับเรื่องของราคา ดังนั้นราคาไหนที่ตอนนี้ลูกค้าพร้อมจ่าย
- ความถี่ในการพัฒนานวัตกรรมของผลิตภัณฑ์ – สำหรับลูกค้าในกลุ่มที่ชื่นชอบเทคโนโลยี แฟชั่น มักจะคาดหวังที่จะเห็นการเปลี่ยนแปลงนวัตกรรมของผลิตภัณฑ์ แต่ในขณะที่สินค้าทั่วไปในซุปเปอร์มาร์เก็ต ลูกค้าก็ไม่ได้คาดหวังถึงนวัตกรรมใหม่ๆ อะไร คือ ความถี่ที่เหมาะสมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่
โดยปกติแล้วถ้าเราขายสินค้าให้กับลูกค้ากลุ่มเดียวกัน ลูกค้ามักจะมีความต้องการและความคาดหวังที่ใกล้เคียงกัน แต่ถ้าเราขายลูกค้าคนละกลุ่มกันส่วนใหญ่แล้วความต้องการจะมีความแตกต่างกัน ดังนั้นกิจการจำเป็นที่จะต้องเฝ้าติดตามความเปลี่ยนแปลงความต้องการของลูกค้าในแต่ละกลุ่มของเรา ว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมแล้วหรือยัง และไม่ว่ากิจการจะเลือกการตอบสนองอย่างไรก็จะส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของกิจการด้วยเช่นกัน
การเปลี่ยนแปลงของลูกค้า ที่ซัพพลายเชนกิจการต้องตามให้ทัน
ที่มา: Supply Chain Management ของ Chopra และ Meindl
ธวัชชัย บัววัฒน์
Tawatchai Buawat
4/4/2564