ปกติแล้วในสต๊อกสินค้าของเราจะมีอยู่หลายรายการและจำเป็นที่จะต้องแบ่งแยกเพื่อจัดการ เช่น เรามีสินค้าพร้อมจำหน่ายอยู่ 100 รายการ(SKU: Stock Keeping Unit) รายการไม่ใช่จำนวน เช่น ยาสระผมมี 3 กลิ่น ก็คือ มี 3 รายการใช้ในการแบ่งแยกเพื่อจัดเก็บ เบิก และจัดการให้ถูกต้อง ซึ่งในแต่ละรายการนั้นจะให้ความสำคัญไม่เท่ากัน
โดยวิธีการแบ่งแยกความสำคัญที่เราใช้ และคุ้นเคย เรียกว่าแยกแบบ ABC เพื่อแบ่งแยกกันด้วยมูลค่าของสินค้า หรือ ยอดขายว่าสินค้ากลุ่มไหนขายดีและกลุ่มไหนขายน้อย เช่น กลุ่ม A มีรายการสินค้าอยู่ 10%-20% ของรายการทั้งหมดแต่มียอดขายรวมกันแล้วมากถึง 60%-80% ของรายการทั้งหมด เมื่อเราแยกความสำคัญได้ดังนี้เราก็จะได้ กลุ่มสินค้า เป็น A, B และ C
แต่ในความเป็นจริงการแบ่งแยกด้วย ABC อย่างเดียวไม่เพียงพอกับการจัดการกับสต๊อกได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะสินค้าที่ขายดี หรือ ขายไม่ดีมีปัจจัยสำคัญที่ต้องพิจารณาในการจัดการสต๊อกสินค้า ก็คือ ความผันผวนของยอดขาย หรือควาสม่ำเสมอของยอดขาย ว่าผันผวนขนาดไหน
เราจึงต้องพิจารณาความผันผวนของยอดขายด้วย โดยเราใช้การแบ่งที่เรียกว่า XYZ ซึ่ง หมายความว่า สินค้า X จะผันผวนน้อย, สินค้า Y จะผันผวนปานกลาง ส่วนสินค้า Z จะมีความผันผวนสูงมาก
ดังนั้น พอเราจับเอา ABC และ XYZ มารวมเข้าด้วยกัน เราจะสามารถแยกสินค้า ได้ออกเป็น 9 ประเภท เช่น สินค้า AX หมายถึง สินค้าขายดีและยอดขายคงที่ แต่สินค้า AZ เป็นสินค้าขายดีเช่นกัน แต่ยอดขายมีความผันผวนสูง
ซึ่งเราจะเห็นได้ว่า สินค้ากลุ่ม A เหมือนกัน แต่ต้องได้รับการจัดการที่แตกต่างกัน ด้วยเหตุผลเรื่องของความผันผวน
และสินค้ากลุ่ม AX ก็สามารถจัดเก็บสต๊อกในปริมาณที่ต่ำกว่า AZ ได้ เพราะมีความเสี่ยงจากการผันผวนของยอดขายที่น้อยกว่า
ในกรณีสินค้ากลุ่ม C โดยเฉพาะ CZ ที่มีปริมาณการขายที่น้อย และยังมีความผันผวนที่สูง เราอาจพิจารณาที่จะไม่เก็บสต๊อกและเปลี่ยนเป็นการทำตามออเดอร์ ก็ได้ในอนาคต
ดังนั้นหากคุณกำลังพิจารณาวิธีการจัดการกับสต๊อกโดยการแบ่งยอดขายด้วยวิธี ABC แล้ว อยากให้เพิ่มการพิจารณาความผันผวนในรูปแบบของ XYZ สำหรับการจัดการสต๊อกในกิจการด้วยเช่นกัน
ธวัชชัย บัววัฒน์
8/12/2563
อ้างอิงรูปภาพจาก : เว็บไซต์ ABCSupplyChain
BEGIN RABBIT 